“Juist in dezen tijd van troebele verwarring, van reclame-zucht en aanstellerij, van onmacht en manierisme geeft het zoo’n zeldzaam genot eens een klaren geest te ontmoeten, die, wars van alles wat er om hem heen gebeurt, stil en kalm zijn eigen weg gaat. Iemand te zien, die zich niet laat beïnvloeden door de stroomingen des tijds, maar als een devoot kloosterling slechts de schoonheid peurt uit het leven dat hem omringt. En zoo als deze kunstenaar zelf de menschen, de dieren, de planten, de levenlooze voorwerpen om hen heen zag, met een blik vol liefde en toewijding, zoo hing er ook als ’t ware een atmosfeer van reine vroomheid om zijn werk.”
Dit fraaie citaat is van de hand van beeldend kunstenaar Reinier de Vries, die als een van de eersten een essay (1920) schreef over het werk van schilder Jan Mankes.
Het bespreken of beschrijven van het werk van Mankes roept, net als het bekijken ervan, diverse en uitgesproken meningen op. Voor sommigen zijn zijn schilderijen een unieke weergave van alledaagse onderwerpen zoals mensen, dieren en de natuurlijke omgeving rondom de kunstenaar. Door het gebruik van zachte kleuren en een zweem van mystiek, wekken zijn werken een gevoel van tederheid op.
Andere mensen krijgen er koude rillingen van. Sommigen vinden zijn werk streng en voelen religieuze zwaarmoedigheid. Hoe dan ook, zijn werk wekt altijd emotie op.
Wil je zelf worden beroerd door het mystieke werk van Jan Mankes? Dat kan van eind januari tot half juni 2025. Museum Arnhem organiseert in samenwerking met Museum Belvédère een overzichtstentoonstelling over de kunstenaar van tederheid. Meer informatie over deze dubbeltentoonstelling volgt later.
(bron: JK Art Foundation)
