In opmaat naar de heropening dit voorjaar heeft Museum Arnhem de film ‘Hier’ aangekocht van Wendelien van Oldenborgh. De film is gemaakt in opdracht van Stichting Sonsbeek en was afgelopen zomer te zien tijdens editie Sonsbeek 20-24. ‘Hier’ is in de wintermaanden van 2020 … 2021 opgenomen in het negentiende-eeuwse gedeelte van het Arnhemse museumgebouw, tijdens de verbouwing. Met de Franse titel Hier (spreek uit: hière) wordt het verleden met het heden verbonden. Het Franse woord hier betekent ‘gisteren’; het Nederlandse woord ‘hier’ gaat over vandaag. Van 27 januari tot en met 6 februari is de film geprogrammeerd tijdens het (online) International Film Festival Rotterdam.
Museum in transitie
De film is opgenomen in de gestripte ruimtes van Museum Arnhem. De kijker ontmoet er een cast van vijf jonge vrouwen die met elkaar praten over het gebouw, de geschiedenis ervan, over identiteit, hybriditeit, transnationaliteit en gevoeligheden rond diaspora. Ze uiten zichzelf door muziek, poëzie en dialoog. De film beweegt zich moeiteloos tussen politiek geladen reflecties en persoonlijke herinneringen. Via de muziek en gesprekken schept Van Oldenborgh een ander perspectief op het verleden, en daarmee op het heden. Zonder daarbij conclusies te trekken.
Naast de cast, krijgt ook het museum een stem in de film. Museum Arnhem is gebouwd in 1875 in opdracht van de Buitensociëteit. Leden bestonden uit mensen die teruggekeerd waren uit de toenmalige kolonie Nederlands-Indië. Zij gaven opdracht voor hun eigen gebouw, omdat zij als ‘nieuwe welgestelden’ niet welkom waren bij bestaande Herensociëteiten, waaronder de ‘Groote Sociëteit’ waar de adel en het ‘oude geld’ elkaar ontmoetten. De vrouwen in de film bespreken dit gegeven, en het koloniale verleden van de bouwheren.
Fascinerend
Mirjam Westen, conservator hedendaagse kunst: “Het is fascinerend te zien hoe van Oldenborgh het gebouw een eigen ‘stem’ geeft in deze film. Deze wordt ter plekke verweven in de gesprekken tussen de vijf jonge vrouwen, waarmee verbanden tussen het meestal onbesproken verleden en urgente onderwerpen van het heden zich op bijna associatieve manier aan de toeschouwer ontvouwen.”
Kaal beton naast elegante art nouveau details van de koepel en de museumzalen zijn in de film naast elkaar te zien. Overgebleven muurteksten geven inzicht in het collectiebeleid van het museum, gericht op vrouwelijke kunstenaars. In de film komen de verschillende verhaallijnen samen, opgenomen tegen het decor van het museum dat door de verbouwing zichtbaar in transitie is. De band Fred, die bestaat uit Lyana Usa, Thirza Hiwat en Josephine Spit, speelt krontjongmuziek: typisch melancholieke volksmuziek uit Indonesië. Schrijver Pelumi Adejumo draagt een persoonlijke tekst voor waarin leven, liefde en identiteit centraal staan. Historicus Lara Nuberg die het koloniale verleden van Nederland en Indonesië onderzoekt, reageert spontaan op de muziek, de locatie en de gesprekken.
Te zien tijdens IFFR
Hier is geprogrammeerd tijdens het International Film Festival Rotterdam dat op woensdag 26 januari start. Het filmfestival is niet op locatie, maar online te volgen. De film van Wendelien van Oldenborgh is online te zien vanaf donderdag 27 januari tot en met zaterdag 6 februari. Tickets via https://iffr.com/en/iffr/2022/films/hier
In Arnhem was de filminstallatie van Wendelien Van Oldenborgh te zien in de zomer van 2021, tijdens editie Sonsbeek 20-24: ‘Force Times Distance: On Labour and its Sonic Ecologies’.
Over Wendelien van Oldenborgh
De in Rotterdam woonachtige Van Oldenborgh (1962) maakt schilderkunst, installaties en videokunst. Ze studeerde in 1986 af aan de University of London. In haar werk richt zij zich op de dynamiek van culturele identiteit in een maatschappelijke context. Zij gebruikt film als onderzoeksmethode om een alternatief publiek discours op gang te brengen. Haar werk wordt internationaal tentoongesteld, waaronder op diverse Biënnales, zoals in Venetië (2017), Chicago (2019) en Singapore (2019).
