Met Vrienden naar ‘Mestreech’

Al vòòr het ochtendgloren stond op 10 oktober de spelersbus van voetbalclub Excelsior klaar om een groep Vrienden te vervoeren naar het Bronsgroen Eikenhout. Bij enkele Vrienden met Limburgs bloed in de aderen begon dat – eenmaal Venlo gepasseerd – hoorbaar sneller te stromen. Geen ‘potjes met vet’ in deze bus, maar ‘loeënde klokken’ en ‘allein de zuderling’. De agenda voor de reis naar Maastricht was tweeledig: eerst een bezoek aan het Bonnefanten Museum en daarna individueel op pad in de sjieke oude stad, met een ruime keuze aan exposities, galerieën en… terrasjes.

Na de voorspoedig verlopen bustocht werden we in het museum gastvrij ontvangen met koffie en – natuurlijk – een keuze aan Limburgse vlaaien.  De Limburgse ‘vlaoj’ is sinds 22 januari 2024 officieel erkend als beschermd streekproduct door Europa, met het prestigieuze BGA-label (Beschermde Geografische Aanduiding). Dit label beschermt de vlaai tegen namaak en erkent de authenticiteit die geworteld is in de Limburgse tradities. Dankzij deze erkenning mogen alleen nog bakkers uit Nederlands en Belgisch Limburg de vlaai onder de noemer ‘Limburgse vlaai’ verkopen. 

Het museumbezoek begon met een rondleiding langs twee tentoonstellingen: ‘This is not the end of the Road’ en ‘Met behoud van karakter’. De eerste omvat het werk van de Poolse kunstenaar en activist Małgorzata Mirga-Tas en de tweede toont een deel van de kunstverzameling van het echtpaar Marlies en Jo Eyck.

Roma

Małgorzata Mirga-Tas (Zakopane, 1978) behoort tot de Roma-gemeenschap, de grootste en waarschijnlijk meest gediscrimineerde etnische minderheid in Europa. Haar kunst gaat over de Roma-identiteit vanuit een feministisch perspectief. Ze bestrijdt het negatieve, stereotype beeld van het Roma-volk en geeft een intieme en authentieke weergave van de geschiedenis en de cultuur van de Roma. Familie, solidariteit en saamhorigheid tussen vrouwen vormen een rode draad in haar werk.

Ze werkt met verschillende materialen en technieken maar is vooral bekend om haar grote textiele werken, collages van textiel die lijken op schilderijen van stof. Ze bevatten bijvoorbeeld kleding, gordijnen en andere huishoudstoffen die ze krijgt uit haar directe omgeving. Bij het maken van de enorme werken krijgt ze hulp van familieleden en buren in een  collectief, op participatie gebaseerd creatief proces.

Mirga-Tas is een rijzende ster in de internationale kunstwereld. Haar werk was onder meer te zien op de elfde Biënnale van Berlijn in 2020, de Documenta Fifteen in Kassel (2022) en in het Poolse paviljoen op de 59^ste Biënnale van Venetië in 2022. Haar magnum opus ‘Re-enhanting the world’ dat in Venetië was te zien, vormt ook het hoogtepunt van de tentoonstelling in Maastricht. De wandtapijten stellen de (elf van de twaalf) maanden van het jaar voor en laten scenes zien uit de geschiedenis van de Roma, tekens van de dierenriem en voorstellingen uit het dagelijks leven van de kunstenaar.

Meer lezen over Małgorzata Mirga-Tas en de tentoonstelling? Download dan hier het zaalboekje,

Verzamelaars  

Het ondernemersechtpaar Marlies en Jo Eyck heeft in de loop der tijd een omvangrijke collectie hedendaagse kunst opgebouwd. De thuisbasis van deze collectie is Kastel Wijlre, het woonverblijf van de Van Eijcks. In 2012 is de collectie met financiële steun van de provincie Limburg overgedragen aan het Bonnefanten Museum en dat onderstreept het belang dat wordt gehecht aan deze collectie. Het echtpaar kreeg erkenning voor hun voortrekkersrol als vroege pleitbezorgers van abstractie in de eigen provincie.

Als eerbetoon aan Marlies (†2023) en Jo (†2021) Eijck  is de collectie – 147 werken van 60 kunstenaars – nu voor het eerst te bewonderen in het Bonnefanten. Het gaat daarbij onder meer om abstracte sculpturen uit de jaren ’80 en een reeks werken van de ‘computerpionier’ Peter Struycken. Verderop geven vijf zalen een beeld van de toenemende veelvormigheid van de collectie sinds de jaren ’90, met onder andere werk van Ger van Elk, Carel Visser en Guido Geelen. Maar ook Marlene Dumas, Luc Tuymans, Fons Haagmans en Keith Edmier.. Ook zijn geometrisch-abstracte werken te zien uit de jaren ’60 en ’70. De schilderijen en werken op papier zijn van internationale allure met werken van onder meer François Morellet en Richard Paul Lohse.

Ook van deze tentoonstelling is een zaalboekje beschikbaar: download het hier